In de afbeelding hierboven kun je drie verschillende openingen in de aardkorst zien.

Dit zijn de drie verschillende situaties waarbij vulkanen kunnen ontstaan.

1. Uit elkaar bewegende platen 

   (de rechtse opening in bovenstaande afbeelding)

Als dit gebeurt ontstaat er een breuk tussen de platen in.

Deze spleet in het aardoppervlak maakt het mogelijk dat magma

uit de aardmantel kan ontsnappen.

Als het magma omhoog komt om de breuk te vullen ontstaan er soms vulkanen. 

2. Naar elkaar toe bewegende bewegende platen 

    (de linkse opening in bovenstaande afbeelding)

Als dit gebeurt, duwt de ene plaat de ander naar beneden

in de laag gesmolten gesteente eronder.

Als de plaat naar beneden wordt gedrukt smelt hij en ontstaat er magma.

Dit magma stijgt op naar het aardoppervlak en barst uit als een vulkaan.

3. Zwakke plekken in de aardkorst  

    (de middelste opening in bovenstaande afbeelding)

Een andere manier van het ontstaan van een vulkaan is op een hotspot,

een gebied waar de aardkorst erg dun is. 

Hier kan gesmolten gesteente zich gemakkelijk een weg banen door de aardkorst en

zich verzamelen in de magma haard in de vulkaan.

Uiteindelijk wordt de druk zo groot dat de uitbarsting plaats vindt. 

Op de aarde zijn er tenminste 1500 vulkanen.

Er bestaan ongeveer 600 actieve vulkanen, die nog regelmatig tot uitbarsting komen,

zoals de IJslandse Eyjafjallajökull-vulkaan en de Etna in Italië.

Filmpje van de uitbarsting van de IJslandse Eyjafjallajökull vulkaan.    

De meeste actieve vulkanen bevinden zich gelukkig in onbewoond gebied of

op de bodem van de oceaan.

Er bestaan ook slapende vulkanen; dat zijn vulkanen die al lang niet meer uitgebarsten

zijn, maar dat op den duur wel kunnen doen.

Tot slot zijn er uitgedoofde vulkanen; die komen waarschijnlijk nooit meer tot uitbarsting.